| Lucy Maud Montgomery | |
|---|---|
 | |
| Data urodzenia | 30 listopada 1874 |
| Miejsce urodzenia | Clifton (obecnie Nowy Londyn), Wyspa Księcia Edwarda, Kanada |
| Data śmierci | 24 kwietnia 1942 |
| Miejsce śmierci | Toronto, Kanada |
| Najbardziej znane książki | Seria o Ani, Seria o Emilce, Seria o Pat, Seria o Sarze |
Lucy Maud Montgomery (1874 – 1942) – kanadyjska prozaiczka. Tworzyła w języku angielskim.
Biografia[]
Urodziła się w Clifton (obecnie Nowy Londyn) na Wyspie Księcia Edwarda.
Kiedy miała dwa lata, jej matka zmarła, a ojciec ożenił się ponownie i wyjechał, pozostawiając małą Lucy pod opieką mieszkających na farmie w Cavendish dziadków. Dziewczynka była wychowywana surowo i dorastała w atmosferze ścisłej dyscypliny, dlatego też chętnie uciekała w świat książek. Sama także zaczęła pisać. Jej pierwsze „dzieło” opublikowano w lokalnej gazecie, gdy miała piętnaście lat. W 1895 roku Lucy Maud Montgomery ukończyła studia pedagogiczne w Prince Wales College w Charlottetown. Po studiach pracowała jako nauczycielka w Bideford i w Lower Bedeque na Wyspie Księcia Edwarda. W latach 1895–1896 studiowała literaturę w Dalhouse University w Halifax. Następnie wróciła do Cavendish, by opiekować się babcią. Podjęła także pracę w miejscowym urzędzie pocztowym. W 1911 roku, już po śmierci babci, wyszła za mąż za Ewena Macdonalda, prezbiteriańskiego pastora. Młode małżeństwo osiadło w Ontario.
Pierwszą swoją książkę z serii o Ani pisarka stworzyła w trakcie opieki nad babcią, w Cavendish. Maszynopis był wielokrotnie odrzucany przez wydawców. Ryzyko podjęte przez jednego z nich opłaciło się – książka o rudowłosej sierocie od razu zyskała niebywałą popularność. Ania z Zielonego Wzgórza była wielokrotnie filmowana i adaptowana na potrzeby sceny. Przetłumaczono ją na około czterdzieści języków. Radość Lucy Maud Montgomery z sukcesu nie była jednak pełna – zatruwały ją choroba męża i długoletnie spory z wydawcami. Montgomery napisała jeszcze dwadzieścia innych książek. Ich bohaterkami są m.in. Emilka, Sara oraz Pat. W latach 1889–1942 spod pióra autorki wyszło aż dziesięć tomów osobistych pamiętników.
Nie ulega wątpliwości, że Lucy Maud Montgomery, pisząc swoje książki, korzystała z własnych doświadczeń. Dolina Fiołków, Jezioro Lśniących Wód, Aleja Zakochanych, Biała Aleja Rozkoszy to nie do końca fikcyjne miejsca. Ich pierwowzory można odnaleźć na Wyspie Księcia Edwarda. Ania Shirley uwielbiała twórczość Alfreda Tennysona, który był jednym z ulubionych poetów Montgomery. Ponadto stawiała ponad wszystko na dobre wykształcenie. Ambitna, chętna do nauki, nie zważała na rozpowszechniane w owych latach negatywne opinie dotyczące kształcenia się kobiet. Lucy Maud Montgomery także bardzo ceniła sobie wiedzę i dlatego jako dziewiętnastoletnia dziewczyna rozpoczęła naukę w College'u Księcia Walii w Charlottetown, by zdobyć kwalifikacje nauczycielki.
Powieściopisarka zmarła 24 kwietnia 1942 roku, pochowana została na cmentarzu w rodzinnym Cavendish.
Książki[]
[Pierwsza data to data polskiego wydania, druga to data wydania oryginału.]
Seria o Ani[]
- Ania z Zielonego Wzgórza (1911), ang. Anne of Green Gables (1908)
- Ania z Avonlea (1924), ang. Anne of Avonlea (1909)
- Ania na Uniwersytecie (1931) [inny tytuł: Ania z Wyspy (1930)], ang. Anne of the Island (1915)
- Ania z Szumiących Topoli (1959), ang. Anne of Windy Poplars (1936)
- Wymarzony dom Ani (1959), ang. Anne's House of Dreams (1917)
- Ania ze Złotego Brzegu (1989), ang. Anne of Ingleside (1939)
- Dolina Tęczy (1959), ang. Rainbow Valley (1919)
- Rilla ze Złotego Brzegu (1970), ang. Rilla of Ingleside (1921)
Seria o Emilce[]
- Emilka ze Srebrnego Nowiu (1936) [inny tytuł: Emilka z Księżycowego Nowiu], ang. Emily of New Moon (1923)
- Emilka dojrzewa (1936) [inny tytuł: Emilka szuka swojej gwiazdy], ang. Emily Climbs (1925)
- Dorosłe życie Emilki [inne tytuły: Emilka na falach życia, Emilka szuka szczęścia], ang. Emily's Quest (1929)
Seria o Pat[]
- Pat ze Srebrnego Gaju (1993), ang. Pat of Silver Bush (1933)
- Pani na Srebrnym Gaju (1993) [inny tytuł: Miłość Pat], ang. Mistress Pat (1935)
Seria o Sarze[]
- Historynka (1936 i 1990) [inny tytuł: Wakacje na starej farmie], ang. The Story Girl (1911)
- Złocista droga (1990) [inny tytuł: Złoty gościniec], ang. The Golden Road (1913)
Pozostałe książki[]
- Czary Marigold (1991) [inny tytuł: Czarodziejski świat Marigold], ang. Magic for Marigold (1929)
- Dzban ciotki Becky (1992) [inny tytuł: W pajęczynie życia], ang. A Tangled Web (1931)
- Błękitny Zamek (1926 i 1993), ang. The Blue Castle (1926)
- Kilmeny ze Starego Sadu (1989) [inny tytuł: Dziewczę z sadu, Kilmeny z kwitnącego sadu], ang. Kilmeny of the Orchard (1910)
- Jana ze Wzgórza Latarni (1991) [inny tytuł: Jane z Lantern Hill, Janka z Latarniowego Wzgórza, Jane ze Wzgórza Latarni], (wyd. w j. ang. 1937)
Zbiory opowiadań[]
- 1912: Opowieści z Avonlea
- 1920: Pożegnanie z Avonlea
- 1974: Spełnione marzenia (cz. 9 serii o Ani, wersja niepełna)
- 1979: Panna młoda czeka
- 1988: Takie jak Ania
- 1989: Zapach wiatru (Ślady na piasku)
- 1990: Biała magia
- 1991: After Many Days: Tales of Time Passed
- 1993: Against the Odds: Tales of Achievement
- 1994: At the Altar: Matrimonial Tales
- 1995: Święta z Anią i inne opowiadania na Boże Narodzenie
- 1995: Across the Miles: Tales of Correspondence
- 2009: Ania z Wyspy Księcia Edwarda (cz. 9 serii o Ani, uzupełniona o brakujące strony wersji wydanej w 1974 r. książki Spełnione marzenia)
Ekranizacje[]
Książki Montgomery były tak popularne, że doczekały się ekranizacji. Najpopularniejsze są te, do których scenariusz napisał Kevin Sullivan.
Filmy[]
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. ang. Anne of Green Gables) [1985] – film telewizyjny, z Megan Follows jako Anią, reż. Kevin Sullivan.
- Ania z Zielonego Wzgórza: Dalsze dzieje (tyt. ang. Anne of Green Gables: The Sequel) [1987], również pod tytułem w Polsce: Ania na Uniwersytecie – film telewizyjny, reż. Kevin Sullivan.
- Ania z Zielonego Wzgórza: Dalsze losy (tyt. ang. Anne of Green Gables: The Continuing Story) [2000], również pod tytułem Polskim: Ania na wojnie – film telewizyjny nieoparty na fabule powieści, reż. Stefan Scaini.
- Ania z Zielonego Wzgórza: Nowy początek (tyt. ang. Anne of Green Gables: A New Beginning) [2008:] – film telewizyjny, prequel cyklu, oparty luźno na informacjach z przeszłości Ani, zawartych w książkach Montgomery.
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. ang. Anne of Green Gables) [1919] – film niemy, w adaptacji Frances Marion, reż. William Desmond Taylor, w roli Ani: Mary Miles Minter. Najprawdopodobniej niezachowany do dziś.
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. ang. Anne of Green Gables) [1934] – film czarno-biały, reż. George Nichols Jr.
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. ang. Anne of Green Gables) [1956] – film telewizyjny, reż. Don Harron, w roli Ani: Toby Tarnow.
Filmy animowane[]
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. ang. Anne: Journey to Green Gables) [2005] – film animowany o losach Ani przed jej przybyciem na Zielone Wzgórze.
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. ang. Anne of Green Gables: The Animated Series) [2000] – serial animowany, prod. Sullivan Entertainment Inc.
- Ania z Zielonego Wzgórza (tyt. jap. 赤毛のアン, Akage no An) [1979] – japońskie anime, reż. Isao Takahata.
- tyt. ang. Kon'nichiwa Anne: Before Green Gables [2009] – japońskie anime, reż. Katsuyoshi Yatabe.
Seriale[]
- Droga do Avonlea (tyt. ang. Road to Avonlea) [1989–1996] – serial telewizyjny, prod. Kevin Sullivan. Występują tu postacie z serii powieści Ani z Zielonego Wzgórza (m.in. Gilbert Blythe i Maryla Cuthbert). Ania się tu nie pojawia. Serial oparty jest na Złocistej drodze i Historynce.
- Ania z Zielonego Wzgórza (Anne of Green Gables) [1972] – reż. Joan Craft.
- Ania z Avonlea (Anne of Avonlea) [1975] – reż. Joan Craft.
Galeria[]
Seria o Ani[]
Seria o Emilce[]
Seria o Pat[]
Seria o Sarze[]
Ciekawostki[]
- Została odznaczona srebrnym medalem francuskiego Instytutu Literatów i Artystów oraz orderem Imperium Brytyjskiego.
- Szkołę średnią ukończyła w Charlottetown (Wyspa Księcia Edwarda, Kanada), w Prince of Wales College. Zdobyła certyfikat nauczyciela w ciągu jednego roku nauki, zamiast przepisowych dwóch.
- Lucy Maud Montgomery była pierwszą w historii Kanady kobietą, którą w 1923 roku wybrano na członkinię Królewskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych w Wielkiej Brytanii.
- Została odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego w 1935 r.
- W 1897 roku zaręczyła się z Edwinem Simpsonem, zerwała zaręczyny w 1898 roku.
- Miała czwórkę przyrodniego rodzeństwa: Kate, Donalda Bruce'a, Hugh Carlyle'a i Ilę May.
- Lucy Maud otrzymała imię po swojej prababce – Lucy – i po angielskiej księżniczce, córce królowej Wiktorii – Alice Maud Mary. Autorka nie lubiła imienia Lucy, wolała, by mówiono do niej Maud. Nie lubiła też, gdy przekręcano jej imię i pisano Maude zamiast Maud, bardzo zwracała no to uwagę. Z tego samego względu główna bohaterka jej książek ma na imię „Anne-with-an-E” (tzn. Anne, nie Ann) i tak samo ważne dla niej jest, by imię to pisane było poprawnie.
- Skąd się wzięło nazwisko „Shirley”? Niedługo przed wykreowaniem Ani, Maud dostała bukiet maków, gatunku „Shirley Poppy” i ta nazwa pozostała jej w pamięci, by potem stać się inspiracją do nazwiska Ani.
- Autorka lubiła nosić kapelusze, miała ich całą kolekcję.